BALIKESİR'e "Kuvay-i Milliye'nin Başkenti" denilmesine katkı koyan isimler arasındaki İstiklal Şairi Mehmet Akif Ersoy, Milli Mücadele meşalesinin Balıkesir'den yakılmasına vesile olan tarihi konuşmasını 23 Ocak 1920'de Zağnos Paşa Camiinde yapmıştı.
Milli Şair Mehmet Akif, Balıkesir'in bayrak adamı Hasan Basri Çantay'ın davetiyle geldiği Balıkesir'deki konuşmasıyla genç yaşlı, kadın erkek herkesi ümitsizlikten kurtarıp, vatan için milli mücadele cephesine yöneltmişti.
Balıkesir Üniversitesi (BAUN) İlahiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mehmet Bayyiğit, 101 yıl önce 23 Ocak'ta Balıkesir'e gelerek halkı ve öğrencileri milli mücadeleye teşvik eden İstiklal şairi Mehmet Akif Ersoy'un ilimizdeki günleriyle ilgili şu bilgileri paylaştı:
BALIKESİR'DE TARİHİ GÜN
23 Ocak 1920 tarihinin Milli Mücadele tarihimizde önemli bir yeri vardır. O gün, Mehmet Akif, Milli Mücadeleye katılmak, Balıkesirlilere moral ve destek vermek için Balıkesir’e gelmişti.
Balıkesir; İstanbul’un ve İzmir’in işgal edildiği bir dönemde vatan savunmasında direniş harekâtını başlatmış, bir şehirdi.
Balıkesir’de başlayan Kuva-yı Milliye harekâtı bütün bölgede büyük bir heyecan uyandırmış, Anadolu’nun savunmasında diğer vilayetlere öncülük etmişti.
BİR HAFTA KALDI
Balıkesir Kuvay-i Milliyesinin bayrak ismi gazeteci-yazar, alim-mütefikkir Hasan Basri Çantay'ın daveti üzerine Mehmet Akif, 21 Ocak’ta Balıkesir’e geldi.
Bir hafta kaldığı ilimizde Mehmet Akif, Balıkesirlilerin yalnız olmadıklarını göstermek, onlara destek ve moral vermek amacıyla mücahitlerle buluştu, okulları gezdi, konuşmalar yaptı.
Balıkesir’in ileri gelenleri Zağnos Mehmet Paşa Camii’nde bir konuşma yapmasını istediler. Mehmet Akif, memnuniyetle bu isteği kabul ederek 23 Ocak 1920 Cuma günü, olağanüstü kalabalık, heyecanlı Balıkesirlilere hitap etti.
AKİF'İN GELDİĞİNİ DUYAN
ZAĞNOSPAŞA CAMİSİNE KOŞTU
Camiinin içi ve avlusu hınca hınç doluydu. Halk, Mehmet Akif’in geldiğini duyunca Zağnos Mehmet Paşa Camiine koşmuştu.
Mehmet Akif, konuşmasında; vatan sevgisinden, birlik ve beraberlikten, ümitsizliğe asla düşmemekten, binlerce alın birlikte terlerse ancak iyi neticeler alınabileceğinden, bunun için halkın birliğini korumasının şart olduğundan, bahsetti.
YA İNSAN GİBİ, YA DA ESİR...
Yabancıların asırlardan beri aramıza ayrılık tohumlarını ektiklerini, eğer Müslümanlar olarak özgürce yaşamak istiyorsak; aramızdaki nifaka dargınlığa ayrılığa meydan verecek en ufak sözlerden ve hareketlerden kaçınmamız gerektiğinden söz ederek, "ya insan gibi yaşayacağımızı ya da esir olacağımızı" hatırlattı.
GENÇ, İHTİYAR VATAN SAVUNMASINDA
Kapılarımıza kadar dayanan, onu kırıp içeri girmek isteyen düşmanın bu namert taarruzuna karşı, kadın, erkek, çoluk-çocuk, genç-ihtiyar, herkese düşen vazifelerin olduğunu, vatanın kurtarılması için çalışmanın farz-ı ayın olduğu hususunun hatırdan çıkarılmaması gerektiği, bugün herkesin varını yoğunu sarf ile mükellef olduğunu örneklerle heyecan verici bir üslupla anlattı.
ANADOLUYA ÖN AYAK
İstiklal şairi Mehmet Akif, konuşmasını şöyle tamamladı; “Balıkesir’in muhterem mücahitleri. Rumeli’yi baştan başa fetheden hep bu topraktan yetişmiş babayiğitlerdir. O kahraman ecdadın torunları olduğunuzu ispat etmelisiniz. Anadolu’yu savunma konusunda diğer vilayetlere ön ayak olmak şerefine eriştiniz.
ŞAN ve ŞEREF
Ey Balıkesirliler, güzel yurdumuzu çiğnetmeyiniz, müdafaanız meşrudur, sebat ediniz, yürüyünüz.
Allah emeklerinizin karşılığını güzelce versin, sizi mükâfatlandırsın. İnşallah bu şan ve şeref kıyamete kadar artar gider. İnşallah vatanımızın haysiyeti, istikbali, saadeti, ümranı ve refahı dünya durdukça korunur."
MEŞALEYİ YAKTI
Halk heyecan içinde kalmış ağlıyordu. Mehmet Akif, Allah’tan zafer ve yardım temenni ederek kürsüden indi.
Mehmet Akif’in yaptığı bu konuşmayla milli mücadeleye açık bir biçimde destek vermiş duruşunu ilan etmişti.
Bu konuşma büyük yankı uyandırdı. Diğer bölgelere örnek oldu. Balıkesir’de milli mücadelenin meşalesi yakılmıştı, geri dönüş yoktu. Zafere giden yol bu yoldu.
İstiklal şairimiz Mehmet Akif Ersoy ile onun yoldaşı Balıkesir milli mücadelesinin bayrak ismi gazeteci-yazar, alim-mütefikkir Hasan Basri Çantay'ı saygı, minnet ve rahmetle anıyoruz.
