Balıkesir’in Sındırgı ilçesinin dünyaya açılan kapısı Yağcıbedir halılarının taklitlerine karşı hukuki mücadele devam ediyor. Coğrafi işaret kullanım hakkına sahip Sındırgı Belediyesi, English Home sitesinde satılan taklit Yağcıbedir halılarının kaldırılması adına hukuki süreç başlattı.
Desenlerindeki anlam, dokuma teknikleri ile bir sanat eseri niteliği taşıyan, kök boya ve yün ip kullanılması ile yıllara meydan okuyan Yağcıbedir halıları dünya genelinde ilçenin öne çıkan değeri olmaya devam ediyor. Yörük kızlarının hayallerini süsleyen halı her bir motifiyle ayrı bir anlam içeriyor.
Orta Asya’dan göç eden Yörüklerin, elde dokudukları Yağcıbedir halısına verilen coğrafi işaret kullanım hakkı uzun bir mücadele sonrasında Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından Sındırgı Belediyesine verilmişti. Hereke halıları gibi Yağcıbedir halılarının da patentini almaya hazırlanan Çin’e de tarihi bir gol atılmıştı.
Çeyizlere konulan, dokuma tekniği anneden kıza geçen Yağcıbedir halısı, Yörüklerin örf ve adetlerini yansıtan bir sanat eseri niteliğini taşıyor.
Yüzde 100 koyunyününden yapılan ve doğallığıyla ön plana çıkan halılar, bir santimetrekaresinde barındırdığı 35 ilmekle uzun yıllar sağlamlığını koruyabiliyor.
"Gelecek nesillere aktarılması bizim için çok önemli"
Sındırgı Belediye Başkanı Ekrem Yavaş, yaptığı açıklamada, Yağcıbedir halısının her deseninde bir hikâye ve gözyaşının saklı olduğunu belirtti.
Bu konuda belgesel bile çekildiğini vurgulayan Yavaş, sözlerini şöyle sürdürdü:
"2 bin 300 yıllık geçmişe sahip dünyaca ünlü bir halıdan bahsediyoruz. Son yıllarda azalmasına rağmen halen bugün bu memlekette halı dokunuyor. Türkiye'nin tek halı pazarı olan ilçesi Sındırgı. Cumartesi günleri Sındırgı'da köylerden gelen Yağcıbedir halıları üreticiden tüketiciye bu pazarda satılır. Sındırgı'nın en büyük markası, birçok şeye adını vermiş Yağcıbedir halısının deseni belediyenin logosunda da yer alıyor. En eski Yağcıbedir halısı ve Dünya’nın en büyük özel dokuma Yağcıbedir halısı da belediye hizmet binamızda sergileniyor. Cumhuriyet meydanımız da Yağcıbedir motifleri yer alıyor. Her yıl Uluslararası Yağcıbedir Halı Kültür ve Sanat Günlerini gerçekleştiriyoruz. Halı üzerine kapsamlı bir festival yapan tek ilçeyiz. Güreşlerde, yarışmalarda en değerli ödülümüz bile Yağcıbedir halısı.
Bu kadar kültürel geçmişi olan bu halının tescillenip korunması ve gelecek nesillere aktarılması bizim için çok önemli. Her güzel şeyin taklidi mutlaka yapılır ancak biz belediye olarak Yağcıbedir halısının taklidini önleyeceğiz. Kültürel ve sanatsal yapısına sahip çıkan bir öğretmen ve aynı zamanda belediye başkanı olarak bunu tescilletmek ve başka kişilerin taklidini yapmasını korumak istedim. Bu amaçla yıllardır coğrafi işaret konusunda çalışma yapıyoruz. Zamanında başka bir firma kendi uhdesine almış. 1996 yılında firma üzerine alınan bu belgenin bize bir türlü devir yapılamıyordu. Bu nedenle de özellikle makine halısı firmaları bu desenleri, renkleri alarak değerinin çok altında satıyorlardı. Bizde coğrafi işaretini alarak hukuki mücadeleye başladık."
“Taklitlerine ve Değersizleştirmelerine Asla Müsaade Etmeyeceğiz“
Yavaş, coğrafi işaretle beraber Yağcıbedir halısını sadece korumakla kalmayıp, taklit unsurlarına karşı da müdahalede bulunabileceklerini anlattı.
Hukuki olarak bu yönde girişimde bulunanlara taklit halıları üretmenin yasak olduğunu artık bildirebildiklerini vurgulayan Yavaş, şunları kaydetti:
"Bu konuyla ilgili daha önceleri iki firmayı şikayette bulunduk ve gereği yapıldı. Ellerindeki halıları toplayıp imha ettiler. Bu halı desenlerine uygun yapılırsa ve bu yörede dokunursa ancak yapılabileceği konusunda karar verildi. Yağcıbedir'in desenleri kişiye ve zamana göre değişen bir desen değil. Altın nasıl yıllar önce altınsa, eritseniz yine altın olacaksa, bu halı da kültürel bir ürün olduğundan dolayı gelecek nesillere taşınan bir hadise. Son olarak yine bir firmanın da taklit Yağcıbedir halılarını satışa sunduğunu öğrendik ve hukuki süreci başlattık. Hikâyesi olan halılarımızın değersizleştirilmesine asla müsaade etmeyeceğiz. " şeklinde konuştu.
