<div class="news_detail_content" style="margin: 0px; padding: 0px; clear: both; font-family: Arial, Helvetica, Verdana, Geneva, sans-serif;"> <div id="news_content" class="text_content" style="margin: 0px 0px 5px; padding: 0px; font-size: 14px; line-height: 19.6px; color: rgb(77, 78, 83);"> <p style="padding-top: 0px; margin-bottom: 10px;"><span style="font-family: tahoma, geneva, sans-serif; color: rgb(0, 0, 0);">Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Özbekistan dönüşü uçakta gazetecilerin sorularını yanıtlayarak <strong>“Mesela, ‘Şanghay 5’lisi içerisinde Türkiye niye olmasın?’ diyorum. Bunu Sayın Putin’e olsun, Nazarbayev’e olsun, şu anda Şanghay 5’lisinin içinde olanlara da söyledim.. Türkiye’nin Şanghay 5’lisi içerisinde yer alması, bu konuda çok daha rahat hareket etmesini sağlayacaktır diye düşünüyorum. AB, Türkiye olarak bizi tam 53 yıldır oyalıyor. Böyle bir şey olabilir mi?</strong>" diyerek Şangay İşbirliği Örgütünü dört sene sonra tekrardan gündeme getirdi.</span></p> <p style="padding-top: 0px; margin-bottom: 10px;"><span style="color: rgb(178, 34, 34);"><strong><span style="font-family: tahoma, geneva, sans-serif;">Şanghay İşbirliği Örgütü Nedir ?</span></strong></span></p> <p style="padding-top: 0px; margin-bottom: 10px;"><span style="color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-family: tahoma, geneva, sans-serif;">26 Nisan 1996'da Şanghay'da toplanan beş ülkenin Sınır Bölgelerinde Askeri Güvenin Derinleştirilmesi Anlaşmasını imzalamasıyla Şanghay Beşlisi kurulmuş oldu.</span></span></p> <p style="padding-top: 0px; margin-bottom: 10px;"><span style="color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-family: tahoma, geneva, sans-serif;">Bundan sonra Şanghay Beşlisi yıllık görüşmeleri sırasıyla 1998'de Almatı'da, 1999'da Bişkek'te, 2000'de ise Duşanbe'de yapıldı.</span></span></p> <p style="padding-top: 0px; margin-bottom: 10px;"><span style="color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-family: tahoma, geneva, sans-serif;">2001 yılında ise görüşmeler ŞİÖ’nün kuruluşu ile sonuçlandı. Beş devlet ile başlayan örgütün tam üye sayısı sonra altıya ulaştı: Rusya, Çin, Kazakistan, Tacikistan, Kırgızistan, Özbekistan.</span></span></p> <p style="padding-top: 0px; margin-bottom: 10px;"><span style="color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-family: tahoma, geneva, sans-serif;">Haziran 2001'de üye devletler Sankt Peterburg Zirvesinde örgütün amaç, prensip, yapı ve işleyişini belirleyen ŞİÖ Beyannamesini imzaladı. Ayrıca zirvede bir "anti-terör ajansı"nın kurulmasını öngören bir anlaşma daha imzalandı.</span></span></p> <p style="padding-top: 0px; margin-bottom: 10px;"><span style="color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-family: tahoma, geneva, sans-serif;">ABD karşıtı ilk ciddi adım, 2005’te atılmıştır. ŞİÖ zirve toplantısında, ABD’ye Orta Asya’daki askeri varlığına son verme çağrısı yapılmıştır. Bunun üzerine, Özbekistan’daki ABD askerleri ülkeyi terk etmişlerdir.</span></span></p> <p style="padding-top: 0px; margin-bottom: 10px;"><span style="color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-family: tahoma, geneva, sans-serif;">Ağustos 2007'de ŞİÖ'ye üye altı ülke, Rusya'nın Ural Dağları'nda 'Barış Misyonu 2007' adıyla ortak bir askeri tatbikat gerçekleştirdi.</span></span></p> <p style="padding-top: 0px; margin-bottom: 10px;"><span style="color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-family: tahoma, geneva, sans-serif;">Türkiye 2012'de, Şangay İşbirliği Örgütüne (ŞİÖ) Diyalog ortağı olarak katıldı. Katılım sonrası kararı değerlendiren Çin'deki akademisyenler ve Rus analistler bu kararın hem ŞİÖ hem de Türkiye açısından bir devrim niteliğinde olduğunu belirttiler. </span></span></p> <p style="padding-top: 0px; margin-bottom: 10px;"><img alt="_92577404_shanghai_coop_map_turkish.jpg" src="http://www.muslimport.com/d/other/_92577404_shanghai_coop_map_turkish.jpg" title="_92577404_shanghai_coop_map_turkish.jpg" style="border-width: 0px; display: inline;" /></p> <p style="padding-top: 0px; margin-bottom: 10px;"><strong><span style="color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-family: tahoma, geneva, sans-serif;">Amacı</span></span></strong></p> <p style="padding-top: 0px; margin-bottom: 10px;"><span style="color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-family: tahoma, geneva, sans-serif;">Dünya petrol üretim ve kullanım pazarının yarısından fazlasını elinde bulunduran ve Hindistan, İran, Moğolistan ve Pakistan'ın gözlemci olarak bulunduğu örgüt, ABD'ye karşı etkili bir kutup oluşturmaktadır. Dönemin Rusya Devlet Başkanı Putin, Şanghay İşbirliği Örgütü'nün Ağustos 2007 Bişkek Zirvesi’nde “Tek kutuplu dünya kabul edilemez.”diyerek bir anlamda birliğin misyonunu da belirtmiştir.</span></span></p> <p style="padding-top: 0px; margin-bottom: 10px;"><span style="color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-family: tahoma, geneva, sans-serif;">2007 Bişkek Zirvesi’nde, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in “Tek kutuplu dünya kabul edilemez.” açıklaması, örgütün misyonunu özetlemektedir aslında. Çıkış noktasına baktığımızda, üye ülkelerin sınır bölgelerinde askeri güveni sağlamak gibi görünse de, birincil amaç ABD suretinde batıya karşı alternatif ve etkili blok oluşturmak, ikincil amaç ise dünya nüfusunun 1/4′ünün yaşadığı coğrafyada, en büyük güvenlik tehditleri olarak deklare ettikleri terör, ayrılıkçılık ve aşırıcılıkla mücadele adı altında bu coğrafyada yaşayan halk ve uygarlıkları dizginlemektir.</span></span></p> <p style="padding-top: 0px; margin-bottom: 10px;"><strong><span style="color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-family: tahoma, geneva, sans-serif;">Organizasyon Yapısı</span></span></strong></p> <p style="padding-top: 0px; margin-bottom: 10px;"><span style="color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-family: tahoma, geneva, sans-serif;">Güvenlik, ekonomi ve kültür alanlarında işbirliği öngören Şanghay İşbirliği Örgütü’nde 7 ana organ faaliyet göstermekte ve örgütün işleyişini sağlamaktadır. Bunlar,</span></span></p> <p style="padding-top: 0px; margin-bottom: 10px;"><span style="color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-family: tahoma, geneva, sans-serif;">Devlet Başkanları Konseyi, Hükümet Başkanları Konseyi, Dışişleri Bakanları Konseyi, Ulusal Koordinatörler Konseyi, Temsilcilikler Konseyi, Sekretarya, Bölgesel Anti-Terör Ajansı olarak sıralanabilir.</span></span></p> <p style="padding-top: 0px; margin-bottom: 10px;"><span style="color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-family: tahoma, geneva, sans-serif;">Organizasyonun en üstünde yer alan Devlet Başkanları Konseyi yılda bir kez toplanan ve devlet başkanlarının katıldığı en üst düzeyli ve nihai karar mekanizmasıdır. Diğer konseyler önceden istişare ettikleri önemli meseleleri karara bağlanması için Devlet Başkanları Konseyi’ne havale etmektedirler</span></span></p> <p style="padding-top: 0px; margin-bottom: 10px;"><strong><span style="color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-family: tahoma, geneva, sans-serif;">AB'den ne farkı var?</span></span></strong></p> <p style="padding-top: 0px; margin-bottom: 10px;"><span style="color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-family: tahoma, geneva, sans-serif;">Avrupa Birliği, üye ülkelerin üzerinde yer alan bir hükümetler üstü yapıyken ŞİÖ, işbirliği için kurulmuş hükümetler arası bir yapı özelliği taşıyor.</span></span></p> <p style="padding-top: 0px; margin-bottom: 10px;"><span style="color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-family: tahoma, geneva, sans-serif;">AB'nin ekonomi, politika, güvenlik ve insan hakları konusunda bağlayıcı bir müktesebatı, üye ülkelerden parlamenterlerin temsil ediği ve yasama gücü bulunan bir meclisi, mahkemesi, marşı ve tüm üye ülkelerin bayraklarının yanında kullandığı bir bayrağı bulunurken bunlar ŞİÖ'de mevcut değil. AB'nin üye ülkeleri arasında insan, sermaye ve ürünlerin serbest dolaşımı bulunurken ŞİÖ'de bunlar da yok. AB, diğer ülkelerle de serbest ticaret anlaşması imzalayabilirken ŞİÖ üyeleri kendi aralarında bile serbest ticaret anlaşmasına sahip değil.</span></span></p> <p style="padding-top: 0px; margin-bottom: 10px;"><span style="color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-family: tahoma, geneva, sans-serif;">ŞİÖ'ye kıyasla, AB'ye daha çok benzeyen Asya örgütü ise Avrasya Ekonomik Birliği (AEB). Rusya, Kazakistan, Ermenistan, Belarus ve Kırgızistan'ın üye olduğu AEB'de insan, sermaye ve ürünlerin serbest dolaşımı bulunuyor.</span></span></p> <p style="padding-top: 0px; margin-bottom: 10px;"><span style="color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-family: tahoma, geneva, sans-serif;">2013 yılında "Türkiye hem NATO üyesi, hem de ABD'nin en yakın müttefiklerinden. ŞİÖ üyelerinin bu şartlarda Türkiye'yi tam üyeliğe kabul etmesi mümkün değil" diyen Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in danışmanı Sergey Markov, bu yüzden Türkiye'nin ŞİÖ'ye değil AEB'ye üye olabileceğini söylemişti.</span></span></p> <p style="padding-top: 0px; margin-bottom: 10px;"><span style="color: rgb(0, 0, 0);"><span style="font-family: tahoma, geneva, sans-serif;">Kazakistan lideri Nursultan Nazarbayev de 2014 yılında Türkiye'yi AEB üyeliğine davet etmişti.</span></span></p> </div> </div>