Baş ağrısı, burun tıkanıklığı, yüzde dolgunluk ve koku kaybı gibi şikayetlerle kendini gösteren sinüzit, birçok kişinin yaşam kalitesini etkileyen yaygın bir sağlık problemidir. Sinüzitin oluşumu, belirtileri ve tedavi yöntemleri hakkında bilinmesi gereken tüm detaylar bu yazıda yer alıyor.
Bu bilgilendirici içerik, Ankara Burun Estetiği ve kulak burun boğaz hastalıkları alanında uzmanlaşmış Dr. Görkem Dündar tarafından hazırlanmıştır.
Latince kökenli bir kelime olan "sinüs", boşluk anlamına gelir. İnsan vücudunda baş bölgesinde yer alan sinüsler toplamda dört çifttir ve bulundukları kemik yapısına göre isimlendirilir. Burnun iki yanında yer alan ve elmacık kemiklerine yakın konumlanan sinüsler "maksiller sinüs", alın kemiği içerisindekiler "frontal sinüs", burun kenarlarında bulunanlar "etmoid sinüs" ve kafatasının arka kısmında bulunanlar ise "sfenoid sinüs" olarak adlandırılır.
Sinüzit Nedir?
Yüz ve baş bölgesinde bulunan bu hava dolu boşlukları örten solunum yolu hücrelerinin iltihaplanması sonucu ortaya çıkan rahatsızlığa sinüzit denir. Sinüslerin ağız kısmı iltihap ya da ödem nedeniyle tıkandığında, mukus içeride birikir ve enfeksiyon gelişir. Bu tabloya virüsler ya da bakteriler sebep olabilir. Sinüzit nedir sorusuna en temel yanıt, sinüslerin iltihaplanmasıdır.
Sinüzit dört farklı şekilde sınıflandırılır. Ani başlangıç gösteren ve dört haftadan kısa süren vakalar "Akut Rinosinüzit", 4 ila 12 hafta arası sürenler "Subakut Rinosinüzit", yılda dört veya daha fazla atak geçirenler "Rekürren Akut Rinosinüzit" ve belirtilerin 12 haftadan uzun sürdüğü durumlar ise "Kronik Rinosinüzit" olarak tanımlanır.
Sinüzit Neden Olur?
Sinüzit, kişinin yapısal özellikleri ve çevresel faktörlerin bir araya gelmesi ile ortaya çıkabilir. En sık rastlanan nedenlerden biri soğuk algınlığıdır. Yapılan araştırmalar, soğuk algınlığı geçiren kişilerin %90'ında sinüzit belirtilerinin görülebileceğini ortaya koymaktadır.
Alerjik yatkınlığı olan bireylerde de sinüzit sık görülür. Toz, polen, hayvan tüyü, sigara dumanı ve hava kirliliği, alerjik zeminde sinüslerin tıkanmasına ve iltihaplanmasına yol açabilir. Ayrıca geniz eti büyümesi, burun eğriliği, burun içi polipler, kistik fibrozis, bağışıklık sistemi yetersizliği ve yüzme gibi aktiviteler sinüzit gelişimine zemin hazırlayan diğer faktörlerdir.
Septum deviasyonu olarak adlandırılan burun içi eğrilik, sinüslerin düzgün hava akışı ve mukus drenajını engeller. Bu da mikroorganizmaların çoğalmasını kolaylaştırır. Benzer şekilde, nazal polipler, küf maruziyeti ve tütün kullanımı da sinüzit riskini artırır.
Akut Sinüzit ve Belirtileri Nelerdir?
Akut sinüzit, ani başlangıçlı ve genellikle viral kaynaklı bir enfeksiyondur. Burun tıkanıklığı, koyu kıvamlı burun akıntısı, baş ağrısı, yüz bölgesinde basınç ve dolgunluk hissi en sık görülen belirtileridir. Virüsler dışında bakteri ve nadir olarak mantarlar da akut sinüzite yol açabilir.
Rhinovirüs, adenovirüs, influenza ve parainfluenza virüsleri başlıca viral etkenlerdir. Streptococcus pneumoniae ve Haemophilus influenzae ise en yaygın bakteriyel nedenler arasında yer alır. Akut sinüzitte çocuklarda yetişkinlerden farklı olarak ateş de görülebilir.
En belirgin üç tanı kriteri; koyu kıvamlı burun akıntısı, burun tıkanıklığı ve yüz bölgesinde ağrı veya basınç hissidir. Virüs kaynaklı sinüzit genellikle 3-5 gün içinde kendiliğinden düzelirken, belirtilerin 10 günden uzun sürmesi veya kötüleşmesi bakteriyel sinüzit ihtimalini akla getirir.
Kronik Sinüzit Nedir?
Sinüzitin 12 haftadan uzun sürmesi ve belirtilerin kalıcı hale gelmesi, kronik sinüzit olarak tanımlanır. Alerjik reaksiyonlar, polen, küf ve kimyasallar gibi çevresel faktörlerin yanı sıra burun içi yapısal bozukluklar ve enfeksiyonlar da bu duruma neden olabilir.
Astım ve reflü hastalarında kronik sinüzit daha sık görülür. Kronik sinüzitte koyu burun akıntısı, koku kaybı, yüzde dolgunluk, diş ve çene ağrısı, yorgunluk ve bulantı gibi belirtiler öne çıkar. İhmal edilen kronik sinüzit, beyin ve göz çevresinde ciddi enfeksiyonlara yol açabilir.
Sinüzit Tanısı ve Tedavi Yöntemleri
Sinüzit tanısında genellikle klinik muayene yeterlidir. Burun tıkanıklığı, yüz bölgesinde dolgunluk, koyu renkli akıntı, baş ağrısı gibi şikayetlerin varlığı tanıda belirleyicidir. Gerekli durumlarda endoskopik muayene veya sinüs tomografisi yapılabilir.
Akut sinüzit vakalarında destek tedavisi uygulanır. Bol sıvı tüketimi, burun spreyleri ve ağrı kesiciler şikayetlerin hafiflemesine yardımcı olur. Bakteriyel enfeksiyon tespit edilirse antibiyotik tedavisi gerekebilir.
Kronik sinüzitte ise tedavi, altta yatan nedene göre şekillenir. Alerji kaynaklı sinüzitte antihistaminik ilaçlar, burun içi steroid spreyleri ve çevresel faktörlerden uzak durma önerilir. Gerekli durumlarda cerrahi müdahaleye başvurulabilir.
Burun içi yapısal bozuklukların giderilmesi için Ankara Burun Estetiği uygulamaları, hem estetik açıdan hem de sinüs sağlığı açısından olumlu sonuçlar doğurabilmektedir. Özellikle septum deviasyonu bulunan hastalarda cerrahi müdahale, tekrarlayan sinüzit ataklarının önlenmesinde etkili bir yöntemdir.
Sinüzite Ne İyi Gelir?
Sinüzit şikayetlerini hafifletmek için bazı basit yöntemler uygulanabilir:
-
Bol su tüketmek mukusun incelmesine yardımcı olur.
-
Ilık buhar uygulamaları ve sıcak kompresler sinüslerin rahatlamasını sağlar.
-
Burun spreyleri ve burun temizliği için tuzlu su solüsyonları etkili olabilir.
-
Ağrı kesici ve ateş düşürücü ilaçlar kullanılabilir.
Ayrıca, sinüzit şikayetleri uzun süre devam eden veya şiddetlenen kişilerin mutlaka bir Dr. Görkem Dündar gibi kulak burun boğaz hastalıkları alanında uzmanlaşmış bir hekime başvurması önerilir. Uzman hekim değerlendirmesi ile uygun tedavi planlanabilir.
Sinüzit Belirtileri Nelerdir?
Sinüzitin en yaygın belirtileri arasında şunlar yer alır:
-
Burun tıkanıklığı
-
Koyu renkli burun ve geniz akıntısı
-
Yüzde ağrı ve basınç hissi
-
Baş ağrısı
-
Koku ve tat duyusunda azalma
-
Öksürük ve halsizlik
İleri düzey sinüzitte ise gözlerde ağrı, şişlik, diş ağrısı, yüzde kızarıklık ve şiddetli baş ağrısı görülebilir. Bu gibi durumlarda vakit kaybetmeden uzman hekime başvurmak büyük önem taşır.
Sinüzit şikayetleri günlük yaşamı ciddi şekilde etkileyebilir. Doğru teşhis ve etkili tedavi yöntemleri ile sinüzitin neden olduğu rahatsızlıkların önüne geçmek mümkündür. Özellikle burun yapısında sorun yaşayan kişilerin hem sağlık hem de estetik açısından uygun müdahaleleri değerlendirmesi önerilir.
