Bazıları hayatı mutlak pasif bir ruh haliyle yaşarlar. Mutlak pasif ruh hâli: hayatı an be an, sadece şimdiye odaklanarak ve kendini akışa bırakarak yaşamaktır. Böyle yaşayan insanların geçmişlerine baktığınızda yoğun mücadeleler ve acılar bulursunuz mutlaka.

O noktaya dikensiz gül bahçelerinde soluklanarak gelinmez zira. Geçtikleri yol, hiç de düz ve kolay değildir. Engebelidir. Hiç umulmadık anlarda aşılmaz dağlar, köprüsüz ve dipsiz uçurumlar çıkar karşılarına. Bazen ayakları takılır düşerler ama mutlaka silkinip kalkarlar ve yollarına devam ederler..

Hatasız kullardan değildirler. Çoğumuzun düşünmeye bile cesaret edemediği hatalar düşmüştür kısmetlerine ve bu hatalarının bedelini mutlaka ödeyeceklerini hep bilmişlerdir. Öderler de…
Ama onlar hatalarından ötürü pes etmeyenlerdendirler. Her türlü hatadan ders almayı bilirler. Dahası, eğer derslerini almamışlarsa aynı hatayı yine yapacaklarını ve bu sefer daha da büyük bir bedel ödeyeceklerini de bilirler.
Hatalarının onlara kazandırdığı en büyük deneyim ise insanın her türlü hâli olduğudur. Dolayısıyla onlar, diğer insan kardeşlerine karşı içsel bir anlayış ve hoşgörü geliştirmişlerdir. (Bu, hiç öfkelenmedikleri, kırılmadıkları, üzülmedikleri anlamına da gelmez elbette.)

Değişkendir onlar. İklimler gibi, doğa gibi… İnsanlar ancak varsayımlarda bulunabilir onların atacakları adımlar için.
Dergâhların duvarında ‘’Ah teslimiyet!’’ yazan bir levha vardır. Bu insanlar o dergâhlara hiç gitmeseler de, o levhayı hiç görmeseler de kendiliğinden ‘’teslim’’ olmuş insanlardır. Mutlak pasif ruh hâli tam bir ‘’teslimiyet’’ hâlidir çünkü.

Onları, kâh neşeli kâh hüzünlü görürsünüz. Ama bunalımda asla. Çünkü bunalım, ‘’teslimiyet’’in girdiği kapıdan çıkar. İkisi aynı yerde barınamaz.
Neşe ve hüzün ise anın onların ruhlarındaki izdüşümlerdir. Anın getirilerine göre hüzünlenir veya neşelenirlerken bütünsel bir ‘’her şeyin olması gerektiği gibi olduğu ve ilahi düzen içinde mutlaka bir anlamı bulunduğu’’ içgörüsüyle huzurludurlar.

Evet evet, hiçbir dünyasal olayın bozamadığı bir huzur vardır onların kalbinde. Bunun için de bol bol, hatta her şey için ve sürekli şükrederler. Teslimiyet, huzur ve şükran yapışık kardeşlerdir çünkü.

Statü, kariyer, iktidar, vesaire dertleri de kalmamıştır artık onların. Çünkü ‘’teslimiyet’’ noktasına gelmeden önce hiçlik kuyusundan geçmişlerdir. Hayatın herhangi bir anında ellerindeki her şeyin yitip gideceğini bildikleri için hiçbir şeye bağımlı olmamayı, yapışıp kalmamayı da öğrenmişlerdir.

Hasta olduklarında gerekeni yapar ve şaşılası bir sabırla iyileşmeyi ya da ölümü beklerler. Nasılsa ikisi de birdir onlar için. İncitmemeyi öğrenme mücadelelerinde sürecin doğal bir uzantısı ve öteki uçtaki noktası incinmemeyi de öğrenivermişlerdir.

Düşmanları onlara zarar verebileceklerini zannederler. Ama hiçlik kuyusundan geçerek ‘’teslim’’ olmuş bir ruha asla zarar veremeyeceklerini anlayamazlar.

Tıpkı küçük bir çocuk gibi odaklandıkları herhangi bir konuya kendilerini vermişken gerektiği anda, ya da canları istediğinde bambaşka bir konuya geçerler. Hem de aynı bir önceki konuda olduğu gibi had safhada odaklanmış olarak.
Bu ruh hâlini onların tutarsızlığına verenler, eğer izlemeyi sürdürürlerse kaosun içinden farklı bir düzenin doğduğunu görürler.